Onze online verslaving blijkt funest voor de aarde: 20 tips om je eige

Op 3 mei hadden we als Nederland al verbruikt wat de aarde in één jaar kan vernieuwen. We leven alsof we meerdere aardbollen hebben. We willen lekker eten, de leukste gadgets hebben en mooie vliegreizen maken. Maar welk van onze activiteiten heeft een groot impact waarvan we het nog niet (voldoende) door hebben? Dat blijkt onze internet verslaving te zijn. Een activiteit waarvan het einde van de groei nog niet in zicht is. Kom erachter waarom het gebruiken van internet zoveel impact heeft op de aarde. En lees de tips die jij kunt doen om je impact te verminderen.

Earth Overshoot Day

Op Facebook zag ik vorige week een artikel voorbij komen over Earth Overshoot Day. Wat betekent dat? Het is de dag waarop we, als mensheid, collectief meer van de natuur hebben verbruikt dan de Aarde in één jaar kan regenereren. Dit jaar viel deze dag op 22 augustus. Vorig jaar lag deze dag op 29 juli. Hoe dichter deze dag aan het einde van het jaar valt, hoe beter. Je ziet dus dat de Corona crisis impact heeft gehad. Maar niet veel.

Earth Overshoot Day 1970-2020, Global Footprint Network

Figuur 1. Earth Overshoot Day 1970-2020, Global Footprint Network

Naast de Earth Overshoot Day heb je ook de Country Overshoot Day. Als je per land kijkt, zie je grote verschillen. Nederland doet het niet goed met 3 mei. Dus binnen een half jaar hebben we als land al verbruikt wat de aarde maar in één jaar kan vernieuwen. Dit zorgt voor problemen als verlies van biodiversiteit, vervuiling, ontbossing, overbevissing, opwarming van de Aarde enzovoort. En dat is schrikken als je daar even bij stil staat…. want willen we stoppen met het leegroven van onze mooie aarde, dan moeten we onze manier van leven drastisch veranderen. Dit weten we al lang, maar het lukt ons nog niet om deze dag de juiste kant op te laten verplaatsten.

Country Overshoot Days 2020, Global Footprint Network

Figuur 2. Country Overshoot Days 2020, Global Footprint Network

Verborgen impact

Babette Porcelijn schreef in 2016 een boek genaamd ‘De Verborgen Impact’. Het blijkt dat het grootste deel van ons consumeren verborgen is. Met andere woorden: we hebben er geen zicht op en zien alleen de milieu-impact als we een product gebruiken. Zoals uitstoot van de broeikasgassen in de productie keten, landgebruik, ontbossing, diverse soorten vervuiling, gebruik van water, plastic vervuiling en meer. Samen met CE Delft hebben ze een top 10 impact laten doorberekenen. Een top 10 van wat de gemiddelde Nederlander doet of koopt in het dagelijks leven en waar hij invloed op kan uitoefenen door andere keuzes te maken. Wil je liever je eigen impact bepalen? Maak dan hier je eigen verborgen impact test.

De impact top 10 van de gemiddelde Nederlander, Babette Porcelijn, Verborgen impact

Figuur 3. De impact top 10 van de gemiddelde Nederlander, Babette Porcelijn

Bij “De impact top 10 van de gemiddelde Nederlander” werd gekeken naar:

zichtbare impact, (elektriciteitsgebruik; voedselconsumptie)
verborgen impact (energie-gebruik, bijproductie, transport van producten)
activiteiten waar de consument invloed op heeft (hoeveelheid vliegkilometers)
aspecten die de consument niet direct zelf kan beïnvloeden (bouw van een huis; aanleg van wegen; verspilling van voedsel in de keten)

Verschillende soorten impact - verborgen impact

Figuur 4. Verschillende soorten impact, Babette Porcelijn

Grootste impact: spullen

Uit hun onderzoek blijkt dat de aanschaf van producten (‘spullen’) de grootste impact heeft. Spullen die we om ons heen verzamelen. De gemiddelde Nederlander geeft gemiddeld zo’n 2000,- euro uit aan spullen. Denk hierbij aan gebruiksgoederen zoals:

elektronica (mobiel, laptop)
huishoudelijke apparaten
boeken
gadgets
kleding
tassen
speelgoed
meubels
vakantiespullen
tuingereedschap

Foto: elektronica waar we niet meer mee zonder kunnen, Pixabay

Elektronica en data

De impact van spullen zit hem voornamelijk in het maken van spullen en wordt vooral veroorzaakt door mijnbouw en industrie. Een kwart van de impact van de spullen bestaat uit “elektronica en data”. Het aandeel van “elektronica en data” aan de impact van spullen is zelfs twee keer zo groot als “kleding & textiel”. De verwachting is dat het aandeel alleen maar gaat stijgen.

Groot materiaal verbruik

Smartphones, computers, laptop, tablets, televisies vereisen allerlei materialen zoals koper, kobalt/nikkel, goud, tin, aluminium, kunststof en glas. Als we naar de laptop kijken, zorgen de grondstoffen al voor 95% van de gehele impact. Met name het moederbord. Deze veroorzaakt al de helft van de 95% impact. Een nieuwe telefoon vereist zo’n 70 kilo aan ruwe materialen. Tussen 2007 en 2017 zijn er zo’n 7 miljard smartphones geproduceerd. Het 10 jaar lang opladen en gebruiken van je telefoon kost en evenveel energie als het maken van een nieuwe.

Impact tijdens de levensloop van een laptop - verborgen impact

Figuur 5. Impact tijdens de levensloop van een laptop, Babette Porcelijn

Vervuiling en kinderarbeid

Naast deze impact heb je nog de extreme vervuilende kant. Als je kijkt naar het delven van goud, zie je dat er gebruik wordt gemaakt van onder andere cyanide en kwik. Het afvalwater is hierdoor extreem giftig en loopt vaak ongezuiverd het grondwater in. In de mijnbouw zijn de werkomstandigheden vaak slecht en werken er helaas ook veel kinderen.

Koper mijnbouw

Foto: Koper mijnbouw, Pixabay

Datacenters

Elke keer als jij op je mobiel of laptop iets op internet doet, zet jij datacenters aan het werk. Ook als je een zoekopdracht in Google doet, een mail of een Appje verstuurt. Datacenters zijn grote gebouwen vol met servers. Met de groei van ons online dataverbruik, stijgt ook het aantal datacenters wat nodig is om dit mogelijk te maken. Dus is er meer land, grondstoffen en infrastructuur nodig. Op dit moment zijn er zo’n 189 Nederlandse colocatie-datacenters, welke een vloeroppervlak van 369.000 m² hebben. In 2018 was dat nog 308.000m² en in 2017 283.000m². Terwijl het aantal datacenters in Nederland inmiddels stabiliseert, worden ze wel groter.

Datacenters gebruiken veel energie en dat 24 uur per dag. Een groot deel van de elektriciteit gaat naar de airconditioning. Ze hebben ook water nodig om het apparatuur te koelen. Geschat wordt dat er 200 liter water nodig is om 1 gigabyte te downloaden. Enkel datacentrum kan evenveel stroom vragen als de stad Zaanstad. En alle datacenters in Nederland gebruiken samen meer stroom dan de NS. Veel datacenters, zoals die van Netflix, gebruiken nog steeds veel fossiele brandstoffen.

Datacenters

Foto: Datacenter, Pixabay

Dataverbruik

Wist je dat internet verbruik meer CO2 uitstoot dan de luchtvaart? Als internet een land zou zijn, dan zou het de 5 na grootste verbruiker van elektriciteit zijn. Alles moet tegenwoordig sneller en van hogere kwaliteit zijn. 5G wordt dit jaar in steeds meer gebieden in Nederland uitgerold. Het zorgt voor veel sneller internet en maakt het mogelijk om meer smart apparaten op het netwerk aan te sluiten. Zoals slimme koelkasten, koffiezetautomaten, elektrische auto’s en zelfs grote schepen, waarmee ze experimenteren in Rotterdam. Dus het einde van de groei is nog niet in zicht.

De grootste data slurper is het streamen van video’s. In 2015 was 63% van het totale dataverkeer video streaming. In 2020 wordt dit geschat op 80%. Online streamingdiensten nemen een groot deel voor hun rekening. Netflix is verantwoordelijk voor een derde van de data. Online video streaming zorgt voor zo’n 300 miljoen ton aan koolstofdioxide. Dat is vergelijkbaar met de jaarlijkse uitstoot van heel België, Bangladesh en Nigeria bij elkaar. De meeste televisies zijn nu nog uitgerust met Full HD. Door 5G zal het over een aantal jaar veranderen in Ultra HD. Ook op je mobiel en laptop. Ultra HD geeft vier keer scherper beeld dan Full HD. Het willen hebben van een nog mooier beeld, kost zo’n vijf keer meer aan data.

Foto: Netflix kijken, Pixabay

Tips en trucs

Ook geschrokken van de bovenstaande cijfers? Onze honger naar online surfen, You Tube video’s kijken, bingewatchen, social media checken heeft dus gevolgen. Het is goed om ons bewust te worden, dat het sturen van een tweet, e-mail, Appje en kijken van video’s, impact op onze aarde heeft. Inmiddels kunnen we het internet niet meer wegdenken uit onze samenleving. Zeker nu we meer thuiswerken. Maar waar kunnen we op letten en daarmee onze impact verminderen? Hier vind je 20 tips:

Elektronica gebruik

Heb je wel een nieuwe mobiel / laptop / pc nodig of is het luxe?
Gebruik zo lang mogelijk je oude mobiel, neem niet klakkeloos een nieuw model aan na 2 jaar gebruik.
Laat je apparaat repareren als er iets stuk is.
Toch nieuwe nodig? Kies dan voor een refurbished of een tweedehands model
Kies dan ook meteen voor een apparaat waar je voldoende mogelijkheden mee hebt om lang vooruit te kunnen (geheugen, goed scherm etc.)
Veel apparaten worden zo gemaakt, dat als er iets kapot is, ze niet (makkelijk) te repareren zijn of dat het net zo duur is als het aanschaffen van een nieuwe. Dit kan anders. Teken nu Right to repair petitie. Dan steun je de Right to repair beweging met het wettelijk verplicht laten maken van toegankelijke en betaalbare reparatiemogelijkheden van smartphones.
Kies voor groene stroom. Check hier de groenste energieleveranciers van 2019/2020 van Greenpeace
Gebruik je een apparaat al een jaar niet? Verkoop het tweedehands of geef het weg.

Dataverbruik

Kijk TV ipv video’s streamen. Toch streamen?
1. Gebruik dan wifi ipv 4G
2. Gebruik een kleiner scherm met een lagere kwaliteit
Teken de petitie van de ClickClean Campagne van Greenpeace om Netflix over te laten halen op schone energie over te stappen. Je ziet ook meteen welke andere grote tech bedrijven groene of grijze stroom gebruiken.
Eigen website? Check dan je eigen website op de voetafdruk die het achter laat met de Website Carbon Calculator.
Gebruik de Carbonalyser van The Shift Project. Deze add-on maakt voor jou inzichtelijk hoeveel elektriciteit en CO2-emissie jouw gesurf op het internet veroorzaakt.
Gebruik eens Ecosia als zoekmachine ipv Google. Alhoewel Google volgens Greenpeace behoorlijk groen is, gaat Ecosia nog een stap verder: groot deel van de winst gaat naar het planten van bomen!
Zet je wifi uit als je niet thuis bent.
Wees zuinig met opslaan in cloud en schoon je cloud bestanden op.
Ruim je mailbox op. Lastig? Gebruik dan Clean Fox.
Stuur mails zonder mensen in cc op te nemen, scheelt weer data
Schrijf je uit voor de nieuwsbrieven die je het afgelopen half jaar toch niet hebt gelezen
Elke zoekopdracht kost energie: sla veel gebruikte websites op als favorieten
Verminder schermtijd: Leg je mobiel neer, zet je computer en je tv uit. Ga meer dingen doen waarbij geen apparaat nodig is.

Ecosia - de zoekmachine die bomen plant

Foto: Ecosia - de zoekmachine die bomen plant, www.ecosia.org

Ekoshop Tillvaro

Hoe groen is Ekoshop Tillvaro qua elektronica en data? Het hebben van een online webshop heeft ook impact op de aarde. Daar was ik mij al bewust van. Maar ook ik ontdek steeds weer nieuwe aspecten waar ik rekening mee kan houden of waar ik dingen op aan kan passen.

Mijn energieleverancier is Om Nieuwe Energie (al 4 jaar achter elkaar de groenste energieleverancier) met zon en wind energie uit Brummen. Dat ligt dichtbij Arnhem waar Ekoshop Tillvaro gevestigd is.
De hosting van mijn praktijk website en e-mail loopt via Yourhosting. Zij hosten al hun websites in een groen CO2-neutraal datacentrum.
De website https://ekoshoptillvaro.nl/ maakt sinds 2019 gebruik van het Shopify platform. Sinds 2018 zijn alle Shopify datacenters buiten bedrijf gesteld en zijn ze volledig overgestapt naar Google Cloud, welke hun gehele platform voorziet van stroom. Google belooft zich te houden aan CO2-neutraliteit en compenseert 100% van het eigen wereldwijde energieverbruik met de inkoop van duurzame energie.
Ik heb een Fairphone werktelefoon en mijn werkcomputer en printer zijn tweedehands.
Met de Website Carbon Calculator zie ik dat https://ekoshoptillvaro.nl/ qua data verbruik nog veel winst kan behalen. Afbeeldingen met lagere pixels online zetten, is een belangrijk punt verbeterpunt. Werk aan de winkel dus.

Zonnepanelen