Midsommar in Zweden: een magisch feest van licht, bloemen en tradities

Deel

Wat is Midsommar?

Midsommar – of Midzomer – is een van de belangrijkste en meest geliefde feesten in Zweden. Het wordt gevierd rond de langste dag van het jaar, meestal op de vrijdag en zaterdag tussen 19 en 25 juni.

In Zweden vieren ze daarom de zon, de natuur, het licht en het begin van de zomer. Het is een feest vol bloemenkransen, dansen rond de meiboom, traditionele liedjes, eten, drankjes en spelletjes.

Het is na Kerstmis het populairste feest van het jaar, maar dan buiten, met vrienden en familie, vaak op het platteland of bij het zomerhuisje (sommarstuga). Alles draait om samenzijn, genieten van het buitenleven en de natuur eren. Midsommar is hét symbool van het Zweedse zomergevoel.

Foto: Pixabay

Wanneer is het?

Midsommarafton (Midzomeravond) valt in 2025 op vrijdag 20 juni. Het valt altijd op de vrijdag die het dichtst zit op 21 juni. Winkels en musea sluiten die dag eerder en voor veel Zweden begint dan ook hun zomervakantie.

De zaterdag erna, Midsommardagen, is een officiële feestdag (rode dag op de kalender). Traditioneel is dit de periode van de zomerzonnewende, wanneer de zon het langst aan de hemel staat en de nacht het kortst is. In het noorden van Zweden gaat de zon zelfs nauwelijks onder – een fenomeen dat ‘middernachtzon’ wordt genoemd.

Foto: Pixabay

Historie: een oud heidens feest

Midsommar vindt zijn oorsprong in heidense tijden. Het werd oorspronkelijk gevierd als een vruchtbaarheidsfeest en ter ere van het zonlicht. De zonnewende was voor veel oude culturen een magisch moment, dat symbool stond voor overvloed en nieuw leven. De Zweedse kerk probeerde het feest in de loop van de tijd te koppelen aan Johannes de Doper, maar het heidense karakter bleef altijd behouden.

In de agrarische samenleving werd midzomer gezien als een tijd van magie. Planten zouden op deze nacht bijzondere krachten hebben. Bloemen die tijdens midzomernacht geplukt werden, zouden bescherming bieden, genezende werking hebben of toekomstvoorspellingen mogelijk maken. Vooral jonge vrouwen volgden rituelen om hun toekomstige echtgenoot te dromen.

Foto: Anna Hållams imagebank.sweden.se

De meiboom (Majstång)

Een belangrijk middelpunt van het feest is de meiboom / midzomerpaal (majstång of midsommarstång). De traditie om de boom te versieren heet "maja". Att maja betekent "versieren".

De kruisvormige ‘boom’ wordt rijkelijk versierd met bloemen, bladeren en linten in de kleuren van de Zweedse vlag. Per streek kan de meiboom wat verschillen. In Dalarna zie je bijvoorbeeld het provinciewapen in de top, in de kuststreken ook wel een schip.

Je ziet mensen gekleed in traditionele klederdracht en er wordt accordeon- en gitaarmuziek gespeeld. Na het opzetten van de meiboom, begint het dansen en zingen eromheen. Met bekende liedjes: "Små grodorna," - "Prästens lilla kråka" en "Vi äro musikanter" - een vrolijk ritueel dat vruchtbaarheid, natuur en verbondenheid symboliseert.

Waarschijnlijk is de meiboom rond de Middeleeuwen van Duitsland naar Zweden gekomen. Hij wordt ook wel de meiboom genoemd, omdat Duitsland (en andere landen) deze paal oprichten ter ere van 1 mei. Het feest werd verplaatst naar naar de zomerzonnewende vanwege het verschil in klimaat. In mei zijn de bladeren in Zweden nog niet (voldoende) uitgelopen om de boom te kunnen versieren.

Foto: Anna Hållams imagebank.sweden.se

Liedje: 'Små grodorna' 🐸🎶

Een van de bekendste liedjes is “Små grodorna” (De kleine kikkers). Iedereen – jong en oud – huppelt in een kring om de meiboom, met gekke kikkerbewegingen en veel gelach. Het liedje is kort, eenvoudig, en onweerstaanbaar vrolijk.

Lyrics:

Små grodorna, små grodorna är lustiga att se.

Ej öron, ej öron, ej svansar hava de.

Kou ack ack ack, kou ack ack ack,

kou ack ack ack ack kaa.

Kou ack ack ack, kou ack ack ack,

kou ack ack ack ack kaa.

Foto: Pixabay

Zeven bloemen onder je kussen 🌼💤

Volgens een romantische traditie moeten jonge mensen in de nacht van Midsommar 7 verschillende wilde bloemen plukken, zonder daarbij een woord te zeggen. Ze leggen deze bloemen onder hun kussen en zouden dan dromen over hun toekomstige geliefde. Dit gebruik leeft nog steeds voort in Zweden – een mysterieus en liefdevol ritueel dat het magische karakter van Midsommar onderstreept.

Foto: Alexander Hall imagebank.sweden.se

Gezondheidsmagie & dauw

Vroeger geloofde men dat blootsvoets lopen in de dauw van Midsommar je zou beschermen tegen ziektes en je gezondheid zou versterken. Ook bloemenkransen, gedragen in het haar, stonden symbool voor vruchtbaarheid en wedergeboorte. De bloemen werden vaak gedroogd en het hele jaar bewaard als geluksbrenger.

Foto: Pixabay

Een bloemenkrans maken 🌸

Van de geplukte zomerbloemen worden prachtige tafeldecoraties en bloemenkransen gemaakt. De kransen worden gemaakt op een basis van wilgentakken of stevig ijzerdraad, versierd met groen en zomerse bloemen zoals margrieten, boterbloemen en korenbloemen. Traditioneel worden er veel witte en blauwe bloemen gebruikt.

In de winkels zijn ook veel plastic bloemenkransen te koop, maar de traditie is om ze zelf te maken. Workshops bloemenkransen maken zijn dan ook heel populair in Zweden.

Foto: Alexander Hall imagebank.sweden.se

Eten & drinken 🥔🍓🥂

Midsommar kan niet gevierd worden zonder mooi gedekte tafels! Traditioneel wit met blauw porselein wordt uit de kast gehaald. En een geheel buffet wordt uitgestald in prachtige schalen.

Het Midsommar-menu is typisch Zweeds en zomers:

🥔 Nieuwe aardappeltjes 'färskpotatis' gekookt met dille
🥒 Surströmming, ingelegde haring (gegist in de zon)
🥚 Gravad Lax, zoet & zuur gemarineerde zalm
🧅 Zweedse gehaktballetjes
🍰 Västerbottenpaj, taart met Västerbotten kaas
🍓 Aardbeien met slagroom of in taartvorm
🥂 Aquavit of snaps – een sterke borrel

Foto: Pixabay

Zweedse aardbeientaart (jordgubbstårta)

Aardbeien en Midsommar zijn onlosmakend met elkaar verbonden. Verse Zweedse aardbeien zijn precies in die periode veel verkrijgbaar. Door de lange koele lente avonden verbranden de Zweedse aardbeien hun suiker niet zo snel, waardoor ze zoeter worden. Logisch dat elke Zweed hun eigen aardbeien het beste vinden.

Een klassieke Midsommartaart bestaat uit luchtige cake, slagroom en verse aardbeien. Soms met een laagje custard of jam ertussen. De taart is hét zomertoetje van Zweden. Je ziet ‘m overal terug, thuis, in picknickmanden en op feesttafels.

Foto: Pixabay

Drankliedjes: zingen hoort erbij 🎶

Toosten en drankliedjes (snapsvisor) maken een belangrijk deel uit van het feest. Snaps is een sterk gekruide alcohol welke in snaps- of borrelglaasjes geserveerd worden. De meest bekende is Aquavit, zacht van smaak met ondertonen van honing, anijs en vanille.

Bij elke toost hoort een drinkliedje (snapsvisa) – kort, vrolijk en luidkeels meegezongen. De liedjes brengen sfeer, versterken het samenhorigheidsgevoel en zorgen voor veel gelach.

Een klassieker is "Helan går":

Helan går
Sjung hopp faderallan lallan lej
Helan går
Sjung hopp faderallan lej
Och den som inte helan tar
Han heller inte halvan får
Helan går
[Drink]
Sjung hopp faderallan lej

Foto: Anna Hållams/imagebank.sweden.se

Spelletjes en tradities 🎯

Spelletjes tijdens Midsommar (femkamp genoemd) zijn een groot onderdeel van het feest, vooral bij families en kinderen:

🎯 Zaklopen of touwtrekken
🏃Estafettes en renspelletjes
🎲 Kubb – een traditioneel Zweeds werpspel met houten blokken
🪁 Picknick in het gras, vliegeren of bellenblazen
🎤 Zangwedstrijden of zelfgemaakte quizzen

Alles draait om samen buiten zijn, plezier maken en genieten van de lange lichte avonden.

Foto: Carolina Romare imagebank.sweden.se

Waar wordt Midsommar gevierd?

Midsommar wordt in het hele land gevierd – van de stad tot het platteland. Enkele iconische plekken zijn:

🌲 Dalarna – het meest traditionele feest met klederdracht, dans en muziek
🏞️ Skansen in Stockholm – het openluchtmuseum organiseert een groots familiefeest
🏖️ Gotland & Öland – populaire eilanden met zomerse sfeer en lokale tradities

In het hoge noorden zorgt de middernachtzon voor een magisch tintje. Veel Zweden trekken zich terug in hun sommarstuga, omringd door bossen of meren.

Foto: Pixabay

Zelf Midsommar vieren in Nederland 🇳🇱🌼

Wil je thuis of met vrienden een Zweeds Midsommarfeest organiseren? Dat kan makkelijk:

🎉 Zet een meiboom in je tuin en/of een mini-versie op tafel
🌸 Maak bloemenkransen van veldbloemen
🍽️ Serveer typische Zweedse gerechten, zoals Gravad lax en aardbeientaart
🥂 Maak je eigen Zweedse snaps (borrel)
🎶 Speel een Midsommar Snappsvisor Spotify-afspeellijst af en leer een paar snapsvisa of luister naar Zweedse zomerliedjes
🕺 Dans "Små grodorna" met de kinderen
🎲 Speel verschillende spelletjes zoals Kubb of kijk hier voor tips

Foto: Ulf Lundin imagebank.sweden.se

Midsommar verrassingspakket

En wil je het "extra" speciaal maken? Dan is er dit jaar het Midsommar verrassingspakket bij Ekoshop Tillvaro – met unieke Zweedse items die ik zelf meenam van vakantie! Perfect om jouw eigen Midsommarfeest compleet te maken. 🎁

Glad Midsommar! 🌞💐